have a look at

www.vanabbemuseum.nl

and

www.stroom.nl

Stroom heeft zich in de afgelopen jaren verdiept in de achtergrond en het actuele belang van het werk van de Oostenrijkse utopisch filosoof Otto Neurath. Na eerder aandacht te hebben besteed aan zijn invloed op vormgeving en kunst, krijgt de manifestatie ‘After Neurath’ een vervolg met de tentoonstelling ‘The Global Polis’ waarbij de relatie van Neurath met architectuur en stedenbouw centraal staat. Vooral zijn ideeën over de democratisering van de openbare ruimte en over informele planning zijn van grote invloed geweest op tijdgenoten als Paul Otlet, Cornelis van Eesteren en Le Corbusier. Hoe kun je de intimiteit en tastbaarheid van een kleine gemeenschap verenigen met de anonimiteit en veelzijdigheid van de wereldstad? Moeten we de stedelijke problemen niet eerder sociaal dan technologisch oplossen? Wat is de waarde van spontane bewonersacties en op welke wijze kun je daar bij een stadsontwerp rekening mee houden? Het zijn vragen die doorklinken in het huidige architectonisch en stedenbouwkundig debat.

De manifestatie 'After Neurath' neemt als uitgangspunt het leven en werk van Otto Neurath (1882-1945), die tussen 1934 en 1940 in Den Haag woonde. Neurath is een gigant uit het begin van het Informatie Tijdperk, die lang onbekend is gebleven. Hij was een filosoof met een afkeer voor academische filosofie, een museumdirecteur die conventionele musea haatte en een stadsontwikkelaar met veel kritiek op de stad. Neurath mengde zich actief in het debat over economische en ruimtelijke planning. Hij ontwikkelde nieuwe vormen van communicatie als onderdeel van een participatieve democratie waarbij het informeren van de massa en het uitwisselen van kennis essentieel waren. Al deze interesses kwamen samen in een beeldsysteem dat hij samen met de kunstenaar Gerd Arntz ontwikkelde en dat in de dertiger jaren van de vorige eeuw bekend werd onder de naam ‘ISOTYPE’. Het Centraal Museum in Utrecht heeft onlangs nog aandacht geschonken aan deze voorloper van het pictogram.

De tentoonstelling ‘The Global Polis’ toont de vernieuwende ideeën over de metropool, die Neurath –en zijn beroemde protagonisten– baseerden op de sociaal-democratische idealen van het interbellum. Neurath wilde met name participatieve vormen van democratische uitwisseling (een 'global polis') promoten, en deze tentoonstelling toont zijn pogingen op het gebied van architectuur en planologie.
De tentoonstelling is opgebouwd uit drie delen. Het eerste deel, ‘De stad als commune’, onderzoekt Neurath’s rol in de activistische krakersbeweging van Wenen, welke ongelooflijk inspirerend werkte op architecten en stadsontwikkelaars. Het tweede deel, ‘De wereldstad’, onderzoekt Neurath’s pogingen tot internationalisering van het massa-onderwijs en de sociale verlichting door samenwerking met Paul Otlet, Le Corbusier en anderen. Het derde deel, ‘De functionele stad’, kijkt naar het werk van het Congrès Internationaux d’Architecture Moderne (CIAM) en architect en stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren in het bijzonder. Dit onderdeel gaat in op Neurath’s strijd met massa media en moderne architectuur aan de vooravond van de opkomst van het fascisme in Europa. Tegelijkertijd zet het vraagtekens bij de huidige banden tussen cultuur en politiek.
De tentoonstelling bevat een combinatie van grafisch werk, brochures, portfolio’s, films en modellen. Een indrukwekkend onderdeel van de tentoonstelling is een 'historische tabel' van 5 meter lang waarop de ontwikkeling van de stad –van prehistorische grot tot moderne metropool– staat uitgebeeld. De CIAM architecten Rudolf Steiger en Wilhelm Hess maakten het in 1935 i.s.m. Georg Schmidt voor een tentoonstelling in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Al na één dag lieten de organisatoren van de tentoonstelling het werk wegens de gewaagde politieke lading verwijderen. Dit is de eerste keer dat het werk weer in Nederland te zien is.

In het kader van ‘The Global Polis’ vinden de volgende lezingen plaats:
- lezing door Nader Vossoughian (en co-referent Steve Rushton) bij De Balie, Amsterdam, vrijdag 8 februari 2008, 20:30 uur
- lezing door Nader Vossoughian bij het NAi, Rotterdam, begin februari 2008

De curator van ‘After Neurath: The Global Polis’ is Nader Vossoughian, Assistant Professor of Architecture aan de New York Institute of Technology. Hij is tevens auteur van het bij de opening te verschijnen boek 'Otto Neurath. The Language of the Global Polis' (NAi Uitgevers i.s.m. Stroom Den Haag, 2008). De tentoonstelling wordt vormgegeven door het grafisch bureau Project Projects uit New York.

Meer informatie over de manifestatie ‘After Neurath’ is te vinden in het webdossier op de website van Stroom. Op aanvraag is een reader over ‘After Neurath’ verkrijgbaar met een uitgebreide biografie van Neurath, plus achtergrondinformatie over zijn ideeën en werk.

Deze tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door: Mondriaan Stichting, Casema Cultuur Fonds, NAi Rotterdam, Eidgenössische Technische Hochschule Zürich (Zwitserland), University of Reading (GB), Bibliothek im Rathaus, Wenen (Oostenrijk).

Stroom Den Haag richt zich vanuit beeldende kunst, architectuur, stedenbouw en vormgeving op de stedelijke omgeving.
Hogewal 1-9, 2514 HA Den Haag